Cyklodekstryny to jedne z wielu rodzajów nośników substancji aktywnych w kosmetykach. Dzięki ich charakterystycznym kształtom, cząsteczki te zdolne są do tworzenia tzw. kompleksów inkluzyjnych z dużą zawartością związków chemicznych. Te z kolei wpływają na poprawę stabilności związków wrażliwych na działanie światła, wilgoci oraz tlenu.
Cyklodekstryny – właściwości fizykochemiczne
Cyklodekstryny (cykloamylazy, cykloglukany) to naturalnie występujące cykliczne oligosacharydy oparte na glukozie. Najczęściej stosowanymi są alfa, beta i gamma cyklodekstryna, które zawierają 6,7 i 8 cząsteczek glukozy połączonych wiązaniami alfa-1,4 glikozydowymi. Ich właściwości fizykochemiczne zależą od ilości jednostek, z których są zbudowane. I tak rozpuszczalność ich w wodzie uwarunkowana jest od temperatury i rośnie wraz z jej wzrostem. Cyklodekstryny na sutek działania mocnych kwasów jak np. kwas chlorowodorowy lub kwas siarkowy ulegają hydrolizie, co przyczynia się do powstawania mieszaniny oligosacharydów. Cyklodekstryny nie są hydrolizowane przez zasady. Obecnie cząsteczki te otrzymuje się enzymatycznie na skutek działania glukanotransferazy cyklodekstrynowej na skrobię.
Aktywność biologiczna
Cyklodekstryny nie należą do związków toksycznych. Co ważne, cząsteczki te nie są absorbowane w górnych fragmentach przewodu pokarmowego, zaś ulegają całkowitemu rozkładowi w okrężnicy. Oznacza to, że nie występują przeciwwskazania do tego, aby przyjmować je doustnie.
Cyklodekstryny znajdują więc zastosowanie w przemyśle farmaceutycznym jako forma substancji bezpiecznych w użyciu. Nie stanowią więc zagrożenia dla zdrowia oraz życia człowieka. Jak się okazuje cyklodekstryny mimo że nie posiadają zdolności do ekstrakcji cholesterolu z zewnętrznych błon komórek naskórka, nie oddziałują w znaczny sposób na jego budowę. Nie przenikają także w głębokie warstwy skóry. Jest to równoznaczne z tym, że istnieje możliwość bezpiecznego wykorzystania ich w produktach kosmetycznych.
Zastosowanie cyklodekstryn
Cząsteczki aktywne, do których zaliczają się cyklodekstryny znalazły zastosowanie głównie w przemyśle spożywczym, kosmetycznym oraz farmaceutycznym. Wszystko dzięki możliwości tworzenia kompleksów inkluzyjnych, które stosuje się jako stabilizatory substancji wrażliwych na działanie promieni słonecznych, tlenu czy wysokiej temperatury.
Doskonałym tego przykładem jest kwas salicylowy, który wykorzystywany jest w kosmetologii jako preparat przeciwbakteryjny oraz retinol. Kwas salicylowy, który tworzy kompleks z cyklodekstryną cechuje się większą rozpuszczalnością w wodzie niż jako czysta forma związku. Zaś cyklodekstryna tworząc kompleks z retinolem, który wykazuje mniejszy stopień rozpuszczalności, powoduje, że staje się on mniej stabilny chemicznie oraz mniej wrażliwy na działanie światła i tlenu.
W przemyśle kosmetycznym najważniejsze znaczenie wykazują beta-cyklodekstryny ze względu na większą dostępność oraz niższą cenę. Ponadto są w stanie gromadzić niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe występujące w sebum skóry chroniąc przed ich utlenianiem oraz powstawaniem wolnych rodników. W związku z tym stanowi doskonały składnik produktów o działaniu przeciwtrądzikowym.
Cząsteczki te wykorzystuje się również w redukcji niekorzystnych właściwości organoleptycznych preparatów kosmetycznych. Beta- cyklodekstryny wykazują zdolność do tworzenia interakcji oraz kompleksów ze związkami występującymi w pocie oraz innych wydzielinach ciała, które warunkują nieprzyjemny zapach. Właśnie z tego powodu stanowią one składniki dezodorantów i innych preparatów do higieny osobistej, a także w produktach do leczenia łojotoku.
Zobacz również: Pot.
Ciekawostką jest fakt, że cyklodekstryny uczestniczą w przekształcaniu substancji oleistych w postać sproszkowaną. Przykładem może być tu witamina A i E oraz alfa-tokoferol, które występują w kosmetykach w formie płynnej (oleistej). Oznacza to, że trudno jest je połączyć z gotowym produktem. Sytuacja staje się prosta na skutek utworzenia kompleksu inkluzyjnego z cyklodekstryną. Do produktów tych należy m.in. pasta do zębów, ręczniki papierowe oraz chusteczki.
Podsumowanie
Cyklodekstryny wykorzystuje się zarówno w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym jak i kosmetycznym. Ich właściwości pod kątem możliwości tworzenia kompleksów inkluzyjnych niemalże z każdą substancją powodują, że należą do bardzo ciekawych nośników (transporterów) i stabilizatorów związków aktywnych w preparatach kosmetycznych.
Bibliografia
- Jajuga B., Komor A., Choi I., Starosta R., Kosmetologia Estetyczna, Cyklodekstryny – alternatywne nośniki substancji aktywnych w kosmetykach, 3/2020.
Polecane produkty:
|
Kwas hialuronowy tabletki
Kwas hialuronowy znajduje się w skórze, dzięki czemu czyni ją gładką, elastyczną i bez zmarszczek. Z wiekiem jego ilość jednak maleje i należy dostarczać go do organizmu, aby uzupełnić powstające braki … Zobacz więcej... |
|
Kolagen naturalny - skóra i stawy
Kolagen od bioalgi to naturalny, najwyższej jakości hydrolizat kolagenu. Jest to najważniejsze białko, które wpływa na jakość skóry. Jego odpowiednia ilość zapobiega powstawaniu zmarszczek, cellulitu, rozstępów, ... Zobacz więcej... |
