Ból to ważny czynniki ostrzegawczy, który informuje, że z organizmem dzieje się coś niewłaściwego. Jego powstawanie może powodować wiele przyczyn, choć te najczęstsze to tzw. bodźce fizyczne (temperatura, związki chemiczne, prąd elektryczny).
Czym jest ból?
Ból określany jest jako nieprzyjemne doznanie psychiczne jak i fizyczne wywołane przez uraz lub chorobę. Dolegliwości bólowe ściśle związane są dyskomfortem, a w niektórych przypadkach nawet z cierpieniem. Należy zaznaczyć, że odczuwanie bólu jest odbierane zawsze indywidualnie, ponieważ uwarunkowane jest genetyką.
Jeśli ból jest silny i trwa wyjątkowo długo może wywołać w człowieku skutki:
- fizyczne – wymioty, zaparcia, nudności, zaburzenia snu;
- psychiczne – lęk, strach, depresja, rozdrażnienie;
- społeczne – wycofanie się z życia rodzinnego oraz społecznego.
Należy podkreślić, że z fizjologicznego punktu widzenia ból jest bardzo ważnym objawem. Dzięki jego występowaniu jesteśmy w stanie wywnioskować pojawienie się patologicznych zmian w organizmie. Ból to także silny i naturalny mechanizm obronny przed działaniem szkodliwych czynników środowiska zewnętrznego. Reakcja bólowa przestrzega więc przed negatywnym wpływem środowiska na nasz organizm.
Rodzaje bólu
Wyróżnia się kilka rodzajów bólu:
- ostry;
- przewlekły;
- przetrwały;
- trzewny;
- fantomowy;
- przeniesiony;
- ścienny.
1. Ból ostry.
Zachodzi w wyniku urazu mechanicznego, termicznego lub chemicznego oraz na przebiegu ostrych infekcji. Jest bólem fizjologicznym, który zmusza do natychmiastowej reakcji ze strony organizmu.
2. Ból przewlekły.
Wynika z występowania w organizmie schorzeń o długotrwałym przebiegu jak np. stan zapalny trzustki czy choroba zwyrodnieniowa stawów. Taki ból z biegiem czasu przestaje być odbierany jako sygnał informujący o zmianach patologicznych. Staje się bowiem objawem choroby, która odbiera siłę do życia i przyczynia się do wyłączenia osoby z życia społecznego. Ból przewlekły trwa dłużej niż 3 miesiące.
3. Ból przetrwały.
Występuje nawet po zagojeniu się rany oraz redukcji skutków urazu. Przykładem tego rodzaju bólu jest ból po przebyciu półpaśca.
4. Ból trzewny.
Powiązany jest z unerwieniem narządów miąższowych. Charakteryzuje się różnorodnością obrazu, co oznacza, że inaczej boli zmieniony chorobowo pęcherzyk żółciowy, a inaczej zatkany kamieniem moczowód. Mimo to można go opisać jako tępy, rozlany o trudnej do określenia lokalizacji.
5. Ból fantomowy.
Występuje u osób, które przeszły amputację kończyny. Jego występowanie ściśle związane jest z pobudzaniem neuronów, które przekazują uczucia bólowe do ośrodkowego układu nerwowego.
6. Ból przeniesiony.
Ból przeniesiony odczuwa się w innej okolicy niż ta, która obecnie jest drażniona. Zjawisko to związane jest z rozwojem embrionalnym człowieka.
7. Ból ścienny.
Wynika z drażnienia receptorów, które występują w błonach surowiczych jam ciała czyli w opłucnej, otrzewnej czy osierdziu. Ból ścienny różni się od bólu trzewnego zlokalizowaniem (można stwierdzić dokładne miejsce występowania bólu) oraz typem (czy jest to ból ostry czy kłujący).
Mechanizm powstawania bólu
Głównym elementem, który odpowiedzialny jest za odczuwanie dolegliwości bólowych są tzw. wolne zakończenia nerwowe, które występują w każdym narządzie organizmu.
1. Ból ostry.
Powstaje na skutek podrażnienia receptorów bodźcem, który posiada duże natężenie. Następnie przekształca się w impuls elektryczno-chemiczny przenosząc się drogą nerwową do rdzenia kręgowego, a stamtąd do mózgu. Należy zaznaczyć, że na swojej drodze impuls nerwowy napotyka elementy hamujące sygnał bólu, w których syntezowane są związki o podobnym działaniu do narkotyków np. (endorfiny). Wykazują one działanie na receptory opioidowe występujące w mózgu czy rdzeniu kręgowym, które zmniejszają odczuwanie nieprzyjemnych doznań. To właśnie dlatego jesteśmy w stanie znieść bardzo silny ból głowy nie tracąc przy tym przytomności.
2. Ból przewlekły.
Powstaje na skutek zmian fizykochemicznych, które wytwarzane są w komórkach poddawanych ciągłej stymulacji bodźcem bólowym. Efektem tego jest tworzenie się nowych połączeń nerwowych oraz receptorów w błonie komórkowej. Wynikiem tego jest trwała lub tymczasowa zmiana aktywności i wrażliwości komórki. Dochodzi wówczas do wytworzenia się zjawiska jakim jest pamięć bólu.
Bibliografia
- Zawadzki M., Szafraniec R., Murawska-Ciałowicz E., Fizjologia Człowieka, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, Wrocław 2006.
Polecane produkty:
|
Spirulina w tabletkach 100% naturalna
Spirulina zawiera wysokiej jakości naturalne witaminy i minerały. Jej skład to m.in. biotyna, kwas foliowy, beta-karoten, witamina D, witamina E oraz wiele innych witamin. To również źródło niezbędnych minerałów jak magnez, cynk, wapń, żelazo.. Zobacz więcej... |
