Borelioza

Borelioza (krętkowica kleszczowa, choroba Lyme) to wieloukładowa choroba zakaźna, która stanowi efekt ukłucia kleszcza i zarażenia się bakteriami z rodziny krętków Borrelia burgdorferi.

Borelioza

Pierwsze wzmianki na temat boreliozy usłyszano w drugiej połowie 80 lat XX wieku. Za główną przyczynę wywołującą boreliozę uznaje się zarażenie bakteriami Borrelia burgdorferi. Warto podkreślić, że bakterie te mogą występować w różnej formie – jako krętki oraz cysty. Pierwsze cechują się dużą ruchliwością, z kolei cysty należą do struktur nieruchomych oraz odpornych na działanie antybiotyków.

Na terenach Polski żyje 21 gatunków kleszczy, jednak za zakażenie, z którego rozwija się borelioza odpowiedzialny jest jeden gatunek tzw. kleszcz pospolity. Owady te żywią się zwierzęcą oraz ludzką krwią, z kolei do zakażenia dochodzi na skutek bezpośredniego kontaktu. Kleszcz mocno wbija się w skórę swojego żywiciela przy pomocy aparatu kłująco-ssącego, dzięki któremu jednocześnie podaje substancję znieczulającą. Oznacza to, że wkłucie się kleszcza jest niemalże niewyczuwalne.

Najczęstszym miejscem wkłucia jest:

• owłosiona skóra głowy;
• pachwiny;
• pośladki;
• pachy;
• wewnętrzna strona ud oraz ramion.

Uwaga!

W sytuacji wkłucia się kleszcza bardzo istotny jest czas jego pozostawienia na skórze. Zakażenie następuje w przeciągu 24-48 godzin po wkłuciu się pasożyta. Jego szybkie wykrycie może w znaczny sposób zmniejszyć ryzyko infekcji.

Objawy boreliozy

Należy podkreślić, że borelioza nie należy do chorób łatwych w leczeniu oraz diagnozowaniu. Mimo to jednym z głównych objawów świadczących o zakażeniu jest tzw. rumień wędrujący. Bardzo często występuje on w miejscu wkłucia się kleszcza w skórę. Warto wiedzieć, że objaw ten nie zawsze się ukazuje. Jeśli natomiast się pojawi, jego obecność często mylona jest z ukąszeniem innego owada.

Objawy skórne

W sytuacji ugryzienia kleszcza oraz niezauważenia, że doszło do zakażenia, borelioza może objawiać się na różny sposób. U niektórych może pojawić się rumień, dając tylko objawy skórne. Objawom skórnym może towarzyszyć zmęczenie, osłabienie organizmu, bóle mięśniowo-stawowe, gorączka oraz ból głowy. Bardzo często rumień posiada formę powiększającego się czerwonego okręgu z bladymi przejaśnieniami. Po upływie 4 tygodni zmiana znika samoczynnie.

Chłoniak limfocytowy skóry jest rzadkim objawem boreliozy, ponieważ występuje u 1-2% przypadków chorych. Przybiera on formę niewielkich rozmiarów grudki o czerwonym zabarwieniu, której wielkość może sięgać średnicy 5 mm. Lokalizuje się najczęściej na płatkach uszu, mosznie oraz brodawce sutka.

Zapalenie zanikowe kończyn to jeden z najpóźniejszych objawów boreliozy. Zwykle występuje u osób w podeszłym wieku. Zmiany mogą pojawić się nawet na kilka lat od momentu zakażenia. Początkowo występuje sino-czerwone zabarwienie kończyn dolnych, któremu towarzyszy ból stawów.

Objawy narządowe

W innych przypadkach choroba przybiera formę rozsianą dając szereg innych symptomów, atakując stawy, serce czy układ nerwowy.

W związku z tym borelioza może objawiać się:

• sztywnością karku;
• nudnościami;
• wymiotami;
• pogorszeniem słuchu;
• psychozą;
• padaczką;
• zapaleniem wsierdzia lub mięśnia sercowego;
• zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych.

Warto podkreślić, że borelioza atakuje również nerwy twarzowe, które odpowiedzialne są za prawidłową mimikę. Jeśli doszło do ich uszkodzenia wówczas osoba chora wykazuje problem z zamknięciem powieki lub opadającym kącikiem ust. Dodatkowo na ryzyko uszkodzenia narażony jest również nerw wzrokowy. W związku z tym objawem boreliozy może być również nadwrażliwość na światło oraz zaburzenia procesu widzenia.

W przebiegu boreliozy może wystąpić również depresja, częste zmiany nastrojów, drażliwość oraz zaburzenia koncentracji. Do innych objawów należy:

• zapalenie pęcherza;
• zaburzenia miesiączkowania;
• zaburzenia potencji.

Wskazówka

Borelioza przez wiele lat może pozostać w ukryciu i nie dawać żadnych objawów lub dając tylko takie, które mylone będą z innymi schorzeniami.

Diagnostyka boreliozy

W przypadku boreliozy najłatwiej przeprowadzić diagnostykę w fazie wstępnej, a więc w momencie gdy występuje rumień wędrujący. Jego obecność wraz z wykonanym wywiadem z osobą chorą uznaje się za etap rozpoczęcia antybiotykoterapii.

Jeśli natomiast rumień nie jest obecny diagnostykę choroby przeprowadza się na podstawie wywiadu, objawów klinicznych oraz testów serologicznych.

Borelioza – leczenie

Niezależnie od etapu choroby w przebiegu boreliozy wykorzystuje się antybiotykoterapię, która trwa od 21 do 28 dni. Rodzaj zastosowanego antybiotyku uwarunkowany jest objawami klinicznymi oraz fazą choroby.

W terapii wykorzystuje się najczęściej:

• tetracykliny;
• penicyliny;
• cefalosporyny.

Skuteczność terapii zależna jest od wielu czynników. Kluczowe jest zastosowanie antybiotyku w początkowej i dobrze zdiagnozowanej fazie choroby.

Wskazówka

Borelioza jest chorobą całkowicie uleczalną jeśli została stosunkowo wcześnie rozpoznana oraz właściwie zdiagnozowana.

Profilaktyka

Główne zasady bezpieczeństwa obejmują noszenie odzieży, która zakrywa zdecydowaną większość ciała, a także stosowania odpowiednich preparatów odstraszających kleszcze. W przypadku ukąszenia szybkie i skuteczne jego usunięcie.

Bibliografia

1. Jabłońska S., Chorzelski T., Choroby Skóry, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002.

BIO Acerola - naturalna witamina C Bio Acerola to 100% naturalna witamina C, pozyskiwana z owoców wiśni Acerola. Rosną one na ekologicznej uprawie, gdzie zachowane są najwyższe standardy jakościowe. Zobacz więcej...