Afta to bardzo częsty problem jamy ustnej. Występuje zazwyczaj po wewnętrznej stronie policzków, na dziąsłach, brzegach języka, a także czerwieni wargowej. Czym się objawia oraz jakie są przyczyny jej powstawania?
Afta – przyczyny
Obecnie nie są dokładnie znane przyczyny powstawania afty. Niemniej jednak czynnikami predysponującymi mogą być m.in.:
- permanentny stres;
- spadek odporności organizmu;
- przemęczenie;
- niedobory witamin.
Ponadto pojawieniu się afty sprzyjają alergie pokarmowe, miesiączka, klimakterium, a także brak higieny jamy ustnej (spożywanie nieumytych warzyw, owoców, obgryzanie paznokci). Dodatkowo wywoływać ją może przyjmowanie niektórych leków jak np. ibuprofen, kwas acetylosalicylowy, jak również beta-blokery. Wystąpienie afty może pojawić się nawet w przypadku skaleczenia lub zadrapania ostrym narzędziem np. widelcem lub aparatem ortodontycznym, w przypadku jego posiadania. Skłonność przygryzania warg oraz wewnętrznej strony policzków to także zwiększona możliwości wystąpienia tego problemu.
Objawy afty
Afta to nic innego jak płytkie nadżerki, które pokryte są białym nalotem. Często zmianom tym towarzyszy stan zapalny. Afta może posiadać różne wielkości od 1 mm do nawet 2 cm swojej średnicy. Zwykle występuje jako pojedyncza zmiana, aniżeli skupisko wykwitów. Dolegliwości ze strony jamy ustnej najczęściej występują u osób w wieku od 10 do 40 roku życia.
Zwykle afty goją się samoistnie, jednak zajmuje to około kilku dni i często dochodzi do nawrotu zmian. Warto zaznaczyć, że jeśli zjawisko to następuje częściej niż raz do roku, może to sugerować aftowe zapalenie błony śluzowej jamy ustnej.
Afta – rodzaje
Wyróżniamy dwa główne rodzaje aft:
- afty mniejsze (o charakterze nawrotowym) – zwykle spowodowane wysokim stresem, uszkodzeniem mechanicznym np. szczoteczki do zębów, chorobami, infekcjami, a także czynnikami genetycznymi. Przy tego rodzaju aftach często występuje także bolesność węzłów chłonnych. Leczenie ich jest zwykle dość długie, nawet kilkuletnie. Zdarza się jednak niekiedy samowyleczenie;
- afty duże – spowodowane są m.in. niedoborem żelaza, kwasu foliowego i innych witamin z grupy B, zaburzeniami hormonalnymi i autoimmunologicznymi. W momencie aktywacji choroby pojawiają się dwie lub jedna zmiana, która utrzymuje się przez około 3-4 tygodnie.
Afta – leczenie
Ze względu na to, że istnieje wiele czynników powodujących występowanie aft najlepszym rozwiązaniem będzie ich minimalizowanie. W związku z tym należy dbać o właściwą higienę jamy ustnej. Z kolei w przypadku przyjmowania leków, antybiotyków czy sterydów należy przyjmować leki osłonowe.
Leczenie aft z reguły nie należy do najłatwiejszych. Spowodowane jest to utrudnionym dostępem oraz wilgotnym środowiskiem. Podstawowym krokiem w takim przypadku jest zapewnienie w miejscu dolegliwości warunków aseptycznych czyli takich, w których nie dopuszczane są żadne drobnoustroje ze środowiska zewnętrznego.
Bardzo często zdarza się tak, że afty znikają samoczynnie po upływie około 7 dni od momentu ich pojawienia się. Jeżeli natomiast dokucza przewlekły i nawracający stan, wówczas należy zgłosić się o specjalistyczną pomoc do lekarza. Może zalecić preparaty koagulacyjne, płukanki o działaniu odkażającym i przeciwbólowym. W przypadku ciężkich przypadków może przepisać leki steroidowe. W momencie gdy afty pojawiają się rzadko, raz na jakiś czas można wypróbować kilka domowych i naturalnych sposobów leczenia tej dolegliwości.
Domowe sposoby leczenia aft
Jednym z bardziej popularnych, domowych metod walki z aftą jest wykonywanie płukanek na bazie sody oczyszczonej i wody. Soda oczyszczona jest tu ważnym składnikiem, ponieważ wykazuje właściwości antyseptyczne, a także neutralizuje kwasy, które powstają w jamie ustnej. Taka płukanka wpływa również korzystnie na zęby, bowiem zapobiega osadzaniu się kamienia nazębnego oraz odświeża oddech. Płukanki można wykonywać również na bazie rumianku, szałwii czy łopianu lekarskiego.
Innym sposobem leczenia afty jest jej odkażanie za pomocą wody utlenionej. Wykonać to można za pomocą patyczka, który należy nasączyć preparatem, a następnie posmarować miejsce gdzie występuje afta.
Kolejnym sposobem może być przykładanie w miejscu występowania afty woreczka wcześniej zaparzonej herbaty. Kwas taninowy zawarty w herbacie działa przeciwbólowo i wysuszająco.
Warto pamiętać, aby w czasie leczenia aft unikać gorących napojów oraz kwaśnego i słonego jedzenia, ponieważ mogą one mocno podrażniać już wrażliwą błonę śluzową jamy ustnej. Warto z kolei przejść na jedzenie jogurtów, gdyż obecny w nich kwas mlekowy oraz bakterie pozwalają utrzymać właściwe pH w ustach.
Polecane produkty:
![]() |
Olej z czarnego kminku
Olej z czarnego kminku tłoczony na zimno zachowuje wszystkie, cenne substancje m.in. witaminę E oraz niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe. Jego działanie to dokładne nawilżanie, szybsza regeneracja, poprawa wyglądu skóry ...Zobacz więcej... |
![]() |
Czarnuszka siewna
Czarnuszka ma zastosowanie w różnego rodzaju problemach skórnych. Jest wykorzystywana w zwalczaniu trądziku, blizn, zakażeń wirusowych, bakteryjnych i grzybiczych, alergii, a także suchej skóry, również głowy (np. łupież).Zobacz więcej... |
Aktualizacja: 29 grudnia 2020
Afty na szczęście miewam rzadko, ale jeśli chodzi o zmiany w jamie ustnej to w moim skromnym rankingu należą do jednych z najbardziej uciążliwych dolegliwości. Jak tylko przypomnę sobie zapalenie jamy ustnej w dzieciństwie…… Brrrr!
Cenię wszelkiego rodzaju domowe sposoby, a w przypadku afty dobrze się sprawdza się jeszcze trzymanie w buzi ząbka czosnku 🙂
Rzadko pojawiają się u mnie afty i nigdy nic z nimi nie robiłam, same znikały. Przy częstych nawrotach skorzystałabym ze sposobów domowych, które polecasz.
Merytoryczny wpis. Ja na afty stosuję też olejek herbaciany 🙂
To wszystko prawda. Stres u mnie miał zasadniczy wpływ na afty. Gdy pracowałam w korporacji, w stresie, w klimatyzacji miewałam problem z aftami. Odeszły gdy zmieniłam tryb pracy na bardziej spokojny.
U mnie to nie stres (choć pewnie też) ale przede wszystkim zła pasta i za twarda szczoteczka, która powodowała mikroranki, a później afty. Dopiero stomatolog mi powiedział, że to może być to. Zmieniłam i afty ograniczone o 90%. A teraz jak wyskakują to tylko żel, który też mi polecił stomatolog – tani i ma super skład, i płukanie 1:1 woda + sól. 2-3 dni i po temacie problem znika 🙂